نشریه فیزیولوژی محیطی گیاهی
پیاپی 33 (بهار 1393)

در این تحقیق به بررسی اثر دهیدراسیون بر محتوای نسبی آب، میزان کلروفیلی و آزمون زنده مانی سلول ها در دو گیاه Sporobolus stapfianuوSporobolus pyramidalisطی خشک شدن پرداخته شد. همچنین با اعمال جداگانه تنش خشکی بر روی بافت های برگ هر دو گیاه، میزان نشت الکترولیت ها از بافت های برگ به عنوان فاکتوری برای اندازه گیری میزان آسیب وارده آمده به غشاهای سلول، مورد ارزیابی قرار گرفت. اعمال تنش بر روی نمونه ها به مدت 50 روز با قطع کامل آبیاری انجام گردید و در طول این مدت (با فواصل 10 روز یک بار) از بافت های هوایی دو گیاه نمونه برداری با سه تکرار صورت گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که کاهش محتوای نسبی آب از 96 درصد در برگ های کاملا آبدار به 8 درصد در برگ های خشک، منجر به کاهش در محتوای کلروفیلی هر دو گیاه گشت. همچنین نتایج بدست آمده از بررسی میزان نشت الکترولیت ها از بافت های برگی هر دو گیاه، با داده های حاصل از آزمون زنده مانی سلول ها، همخوانی و رابطه قابل قبولی را نشان داد. در مجموع، نتایج داده ها با فاکتورهای مطالعه شده در گیاهان رستاخیزی و نقش آنها در القاء مقاومت به خشکی هماهنگی داشت.

پنبه (Gossypium hirsutum L.) یکی از مهمترین محصولات در سراسر می باشد و جزء گیاهان متحمل به شوری طبقه بندی می شود. ارقام مختلف این گیاه نسبت به شوری خاک واکنش های متفاوت نشان می دهند. هدف از این تحقیق، اثر تنش شوری از نظر میزان تحمل ارقام پنبه از طریق سنجش فاکتورهایی نظیر آنتوسیانین ها، آنتی اکسیدانت ها، پرولین و برخی عناصر تحت اثر شوری های مختلف بود. بر این اساس 10 رقم پنبه شامل ساحل، Q28، 43200، شیرپان 539، چکوروا، کوکر 349، سپید، سیلند، سوپر اکرا و اوپال در 2 سطح شوری شامل خاک طبیعی و خاک کشور با هدایت الکتریکی 2 و 16 دسی زیمنس بر متر کشت شدند. سنجش ها در مرحله رشد رویشی بر روی برگ پنبه صورت گرفت. در محیط شور (16 دسی زیمنس بر متر) نسبت به محیط غیرشور (2 دسی زیمنس بر متر) غلظت یون های سدیم، کلسیم، منیزیم و کلر در همه ارقام افزایش یافت. میزان فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز در محیط شور نیز در همه ارقام روند صعودی را طی نمود. بالاترین میزان آنتوسیانین مربوط به رقم سیلند در محیط شور بود. همچنین با افزایش شوری میزان پرولین در رقم های ساحل، شیرپان 539، کوکر 439 و اوپال افزایش یافت.

استفاده از علف کش ها یکی از مهم ترین روش های کنترل علف های هرز است. با توجه به کاربرد گسترده و موثر علف کش متریبوزین برای کنترل مطلوب علف های هرز پهن برگ و باریک برگ در مزارع کشاورزی، اثرات منفی آن بر گیاهان زراعی مطالعه نشده است. برای بررسی اثرات علف کش متریبوزین و آسکوربیک اسید بر میزان فعالیت برخی از آنزیم های آنتی اکسیدانی نظیر کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز و بر مقدار زایلوز، مانوز، قند کل و وزن تر ساقه گیاه گندم رقم زرین (Triticum aestivum L. cv. Zarrin) آزمایشی در سال 1389 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و 6 تیمار در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل شاهد، علف کش متریبوزین، آسکوربیک اسید با غلظت های 100 و 200 پی پی ام، آسکوربیک اسید 100 پی پی ام متریبوزینو آسکوربیک اسید 200 پی پی ام متریبوزین بود. نتایج نشان داد که تیمار متریبوزین سبب کاهش معنی دار مقدار قندهای زایلوز، مانوز، قند کل و وزن تر ساقه شده و فعالیت آنزیم های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز افزایش یافت. کاربرد آسکوربیک اسید به تنهایی در دو غلظت 100 و 200 پی پی ام و نیز استفاده از آن قبل از به کار بردن متریبوزین تغییر معنی داری در فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان ایجاد نکرد.

این تحقیق به منظور مطالعه اثرات تیمار الفا نفتالن استیک اسید و آبسیزیک اسید به طور همزمان روی برخی پارامتر های کیفی و کمی دو رقم توت فرنگی صورت گرفت. آزمایش بر پایه فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام شد. تیمارها شامل تیمار هورمون آلفا نفتالن استیک اسید در سه سطح 50 ، 100 و 150 پی پی ام و آبسیزیک اسید در سه سطح 5/2، 5 و 10 پی پی ام بودند. نمونه ها به شکل گلدانی در سه ردیف چهارتایی در محیط هیدرو پونیک هوگلند کشت و هر ده روز یک بار در طی دو ماه با تیمارهای مورد نظر محلول پاشی شد. نتایج نشان داد که استفاده همزمان از تیمار های اکسین و آبسیزیک اسید روی دو رقم پاروس و سلوا اثر معنی داری در سطح 5 درصد بر افزایش طول میوه نگذاشت، در افزایش قطر به میزان کمی موثر بود ولی در افزایش وزن و تعداد میوه ها اثر معنی داری در رقم سلوا داشت. کاربرد همزمان هورمون ها باعث کاهش معنی دار در مقدار اسیدیته قابل تیتراسیون شد ولی اثر معنی داری در میزان ویتامین ث (اسیدآسکوربیک) نگذاشت. همچنین طبق نتایج بدست آمده استفاده همزمان از تیمار های اکسین و آبسیزیک اسید روی دو رقم پاروس و سلوا اثر معنی داری بر افزایش میزان مواد جامد محلول نداشت و در مواردی هم باعث کاهش معنی دار در میزان مواد جامد محلول شد. اثر تیمار ها روی افزایش میزان آنتی اکسیدان ها معنی دار بود.

نفت به عنوان یک ترکیب آلی، اصلی ترین ماده ای است که نه تنها تامین کننده انرژی بلکه ماده اولیه ساخت بسیاری از موارد مورد نیاز بشر امروزی محسوب می شود ولی متاسفانه در مراحل مختلف استخراج، انتقال و پالایش هیدروکربن های نفتی منجر به آلودگی سطح وسیعی از محیط زیست می گردد. در این مطالعه به بررسی میزان تجزیه زیستی هگزادکان به عنوان یکی از آلاینده های نفتی توسط سیانوباکتریSchizothrixvaginata ISC108 و اثر آن بر میزان رشد، رنگیزه های فتوسنتزی و فتوسنتز در این سیانوباکتری پرداخته شده است. این سیانوباکتری پس از خالص سازی در محیط کشت جامد؛ به محیط BG11 مایع منتقل گردید. پس از آن نمونه خالص شده توسط هگزادکان 1% تیمار گردید. میزان تجزیه هگزادکان به روش آنالیز گاز کروماتوگرافی (GC) ، میزان رنگیزه های فتوسنتزی کلروفیل و فیکوبیلی پروتئین با روش اسپکتروفتومتری و نرخ فتوسنتز به وسیله دستگاه Oxyview اندازه گیری شد. نتایج حاصله حاکی از آن است که هگزادکان به میزان قابل توجهی توسط این سیانوباکتری تجزیه شده است. میزان کلروفیل، فتوسنتز و فیکوبیلی پروتئین در شاهد بیشتر بود. این نتایج بیانگر پتانسیل سیانوباکتری مذکور در تجزیه زیستی آلودگی های ناشی از هیدروکربن آلیفاتیک و استفاده از آن به عنوان منبع کربن است.

این تحقیق با هدف مقایسه تاثیر سالیسیلیک اسید و متیل جاسمونات بر دوام گل بریده رز رقم Grand prix از طریق بررسی برخی شاخص های فتوسنتز در فروردین سال 1391 انجام گرفت. بدین منظور تعداد 235 شاخه گل رز قرمز رقم (Grand prix) در گلدان های حاوی 1 لیتر ساکارز 2 درصد در سردخانه با دمای 8 درجه سانتی گراد و رطوبت 55 درصد و نور 260 لوکس قرار گرفت و هفته ای 1 بار به مدت یک ماه با غلظت های مختلف سالیسیلیک اسید شامل 2-10، 3-10، 4ˉ 10 و 5ˉ 10 مولار و متیل جاسمونات 20، 40، 60، 80 و 100 میکرومولار محلول پاشی شدند. کلیه 11 تیمار مذکور در طرح فاکتوریل با 3 تکرار انجام شد. فاکتورهای اندازه گیری شده شامل فاکتورهای ظاهری (دوام گل و برگ) سنجش کلروفیل های a، b و قندهای محلول بود. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد فاکتور ظاهری گل و برگ در تیمار 3-10 مولار سالیسیلیک اسید در مقایسه با سایر تیمارها و شاهد بهینه بود. قندهای محلول و کلروفیل a و b نیز در تیمار 3-10مولار اسید سالیسیلیک در مقایسه با شاهد و سایر غلظت های اسید سالیسیلیک افزایش یافت. از سوی دیگر بر اساس نتایج حاصل از تیمار با متیل جاسمونات افزایش فاکتور ظاهری گل و برگ و نیز قندهای محلول در تیمار 100 میکرومولار مشاهده شد و کلروفیل a نیز در همه تیمارها نسبت به شاهد افزایش معنی داری را نشان داد.

بیماری پوسیدگی طوقه در گندم در حال گسترش بوده که عامل آن قارچ خاکزیFuzarium Pseudograminearum است و استفاده از قارچ کش ها برای کنترل این بیماری منجر به آسیب های محیطی می گردد. امروزه مصرف بی رویه این ترکیبات علاوه بر آثار سوء زیست محیطی، منجر به ایجاد مقاومت در بیمارگرهای گیاهی نیز شده است. نیاز جهانی بر آنست که ضمن تامین کشاورزی پایدار، سازگاری با محیط هم تامین شده و آسیب های کمتری به منابع آب و خاک وارد شود. یکی از روش ها کاربرد عوامل بیوکنترل می باشد. گونه های تریکودرما قارچ های خاکزی بوده و به عنوان عامل بیوکنترل برای طیف وسیعی از بیمارگرهای گیاهی خاکزی و هوازی مهم بومی عمل می کنند. در بررسی انجام شده فعالیت آنزیم های کیتیناز و β -1و3-گلوکاناز در گندم رقم فلات بررسی شد. در زمان کشت گندم از چهار تیمار استفاده شد: 1-کشت بذرهای پیش تیمار شده با Trichodermaharzianum،2-کشت بذر های پیش تیمار شده با Trichodermaharzianum که به بیمارگر Fuzarium pseudograminearum نیز آلوده شدند، 3-گیاهان آلوده شده به بیمارگرFuzarium pseudograminearum و 4-گیاهان کنترل که به هیچ قارچی آلوده نشدند، سنجش آنزیم 35 روز پس از آلودگی انجام شد. فعالیت آنزیم ها در نمونه های آلوده به هر دو قارچ افزایش نشان داد ضمن اینکه تیمار با Trichoderma منجر به تقویت رشد ریشه و افزایش وزن تر نمونه ها گردید. این مطالعه نقش بیوکنترل Trichoderma علیه Fuzarium را نشان می دهد زیرا فعالیت هر دو آنزیم در نمونه های آلوده به هر دو قارچ، به ویژه در ریشه سبب افزایش مقاومت در برابر نفوذ و گسترش بیمارگر می گردد.

یکی از مهمترین مسائل دنیای امروز، آلودگی محیط زیست به فلزات سنگین سمی و خطرناک می باشد. در سال های اخیر تحقیقات در زمینه جذب فیزیکوشیمیایی فلزات سنگین توسط ریز جلبک ها مورد توجه قرار گرفته است. لذا در این تحقیق قابلیت جذب بیولوژیکی، رشد، وضعیت رنگیزه ای و برون ریزش آمونیوم در جلبک سبز Chlorella vulgaris که از شالیزارهای استان گلستان جمع آوری گردیده، تحت تاثیر آلومینیوم 300 میکرومولار و در محیط های مختلف نیتروژن معدنی (نیترات و آمونیوم) با غلظت 17 میلی مولار مورد بررسی قرار گرفت. در هر تیمار شرایط نوری 2 میکرومول کوانتا بر مترمربع بر ثانیه به صورت مستمر و 2/7 pH اعمال گردید. نتایج نشان داد که بر اساس اثر نوع تغذیه نیتروژنه، تیمار نیتراتی موجب افزایش جذب آلومینیوم و همچنین افزایش سنتز رنگدانه ها گشت. همچنین با توجه به تاثیر آلومینیوم در محیط های نیتروژن معدنی، آلومینیوم به کار رفته در محیط آمونیوم و نیترات سبب افزایش معنی دار رشد، برون ریزش آمونیوم وpH محیط کشت در مقایسه با محیط های فاقد آن شد. بنابراین به نظر می رسد که Chlorella vulgaris حتی در محیط های آلوده به آلومینیوم، قابلیت استفاده به عنوان یک حاصلخیزکننده خاک و کود بیولوژیک را داشته باشد.

به منظور بررسی اثر محلول پاشی نانو ذرات دی اکسید تیتانیومبر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانیآزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال 1390 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 6 سطح محلول پاشی با نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم (صفر، 01/0، 02/0، 03/0، 04/0 و 05/0 درصد) و دو زمان محلول پاشی (60 درصد ساقه روی و 50درصد گلدهی) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل محلول پاشی غلظت های مختلف نانوذرات دی اکسید تیتانیوم در مرحله رشدی روی صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن صد دانه، فعالیت آنزیم های کاتالاز، اکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و شاخص برداشت معنی دار بود. مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین میانگین وزن صد دانه از غلظت نانوذرات دی اکسید تیتانیوم 01/0 درصد محلول پاشی شده در مرحله 60 درصد ساقه روی، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک از غلظت نانوذرات دی اکسید تیتانیوم 02/0 درصد محلول پاشی شده در مرحله 60 درصد ساقه رویو شاخص برداشت از غلظت نانوذرات دی اکسید تیتانیوم 05/0درصد محلول پاشی شده در مرحله 60 درصد ساقه روی بدست آمد. همچنین بیشترین میانگین فعالیت کاتالاز از تیمار 05/0 درصد نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم در مرحله 60 درصد ساقه روی، فعالیت آنزیم پراکسیداز در غلظت نانوذرات دی اکسید تیتانیوم 04/0 درصد در مرحله گلدهی و فعالیت آنزیم آسکوربیک پراکسیداز در غلظت نانوذرات دی اکسید تیتانیوم 03/0 درصد محلول پاشی شده در مرحله 60 درصد ساقه روی حاصل شد.

در این تحقیق سیانوباکتر Anabaena sp. FS 76، از نظر خوگیری به شرایط مختلف نیتروژن معدنی و آلی، در شرایط توام نور محدود افراطی و محدودیت دی اکسیدکربن نشان ویژه سازی شد. نمونه از شالیزارهای استان گلستان جمع آوری وخالص سازی گردید. بعد از شناسایی در محیط کشت BG110، تحت تاثیر تیمار توام محدودیت افراطی نور (2 μ E. m-2. s-1) و غلظت های 2 و 5 و10 میلی مولار نیتروژن معدنی (نیترات و آمونیوم) و آلی (اوره) و شرایط بدون نیتروژن قرار گرفت. رشد بر اساس کدورت سنجی، رنگیزه های کلروفیل، کاروتنویید و فیکوبیلی- پروتئین ها به صورت درزیوه و درشیشه سنجش گردیدند. نیتروژناز با تست احیای استیلن و گازکروماتوگراف و فتوسنتز با اندازه گیری اکسیژن آزاد شده انجام گرفت. نتایج نشان داد رشد در شرایط متفاوت نیترات تفاوت معنی دار نداشت. این سیانوباکتری تمایل قابل توجهی به آمونیوم داشت و غلظت های بالای آمونیوم بر خلاف دیگر سیانوباکتری های استیگونماتال رشد آن را مختل نکرد. فعالیت فتوسنتزی و فعالیت نیتروژنازی در اوره با غلظت های 2 و 10 میلی مولار با 5 میلی مولار متفاوت بود. این جلبک تمایل به اوره نداشت، تاثیر pH بر رفتارهای نیتروژنی در حضور منابع معدنی معنی دار نبود و محدودیت دی اکسید کربن برآن تاثیر نگذاشت.

گیاهان تنش های محیطی را شناسایی و به آن پاسخ می دهند. امواج الکترومغناطیسی یکی از فاکتورهای تنش زای موثر بر گیاهان است. در این پژوهش، به منظور بررسی اثر میدان الکترومغناطیسی بر جوانه زنی بذرها و رشد دانه رست های مرزه، ظرف های پتری حاوی بذرهایی که به مدت 5 ساعت در آب خیسانده شده بودند همراه آب به طور افقی روی صفحه بین دو سیم پیچ کروی دستگاه مولد الکترومغناطیس قرار داده شد و با اتصال دستگاه به برق به مدت دو ساعت تحت پرتودهی امواج با شدت یک میلی تسلا قرار گرفتند. بذرهای شاهد در شرایط کاملا یکسان با نمونه های تحت تیمار قرار گرفتند، جز اینکه تحت اثر امواج الکترومغناطیس قرار داده نشدند. تعدادی از بذرها برای بررسی سرعت جوانه زنی در پتری نگهداری و تعدادی نیز پس از تیمار به خاک گلدان منتقل شدند. طبق نتایج بدست آمده سرعت جوانه زنی در نمونه های تحت تیمار نسبت به شاهد افزایش معنی داری نشان داد. ادامه مطالعه بر روی دانه رست های 30 روزه انجام شد. طول ساقه، سطح برگی، وزن تر و خشک در نمونه تحت تیمار نسبت به شاهد کاهش معنی داری یافت. در بررسی های تشریحی، میانگین اندازه قطر ساقه و قطر متازایلم در آن در نمونه های تحت تیمار نسبت به شاهد افزایش معنی داری داشت. آنالیز شیمیایی بیانگر کاهش معنی دار میزان کلروفیل a و b در نمونه تحت تیمار نسبت به شاهد بود. میزان کاروتنوئید، ترکیبات آنتی اکسیدانی از جمله، ترکیبات فنلی، فلاوونوئیدی و میزان پرولین در نمونه تحت تیمار نسبت به شاهد، افزایش نشان داد که این افزایش معنی دار بود.

سیانوباکتری خاکزی Nostoc sp. FS77 از نظر توان تعدیل شوری در شرایط آزمایشگاهی نمونه ای توانمند به نظر می رسد. با توجه به بعد کاربردی این نمونه، در این تحقیق قابلیت بقا، رشد، توان تعدیل شوری و وضعیت رنگیزه ای تحت شوری های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونه خاک کشت گردیده، پس از تخلیص و شناسایی سیانوباکتریوم Nostoc sp. FS77 گزینش شد و در محیط کشت BG110 تحت روشنایی سفید (لامپ فلورسنت) مداوم با شدت نور 12μE. m-2. s- و در دمای 28 درجه سانتی گراد قرار گرفت و دامنه وسیعی از شوری ها با سدیم کلرید (30%-25%-20%-15%-10%-5%-0%) اعمال گردید. در این تحقیق فاکتورهایی مانند: بقا، رشد، کلروفیل، فیکواریترین، فیکوسیانین، آلوفیکوسیانین سنجش شد. نتایج نشان داد که میزان رشد در شوری (%15-0) به بالاترین حد خود رسید. اگرچه در دیگر شوری ها در سطح پایین تری از حالت طبیعی خود می تواند بقا داشته باشد. مقدار EC در طی روزهای مختلف کاهش قابل ملاحظه ای را در شوری های فوق نشان داد. هم چنین وضعیت رنگیزه ای در این شوری ها بیشتر بود. در نهایت نتایح بدست آمده این سویه را از نظر بکارگیری به عنوان کود زیستی مستعد نشان می دهد.

در این مطالعه بذرهای گیاه دارویی گزنه تحت شرایط گلدانی کشت داده شد. 34 روز بعد از جوانه زنی، 4 تیمار آبی شامل هر روز آبیاری (شاهد) ، سه روز در میان ، پنج روز در میان و هفت روز در میان اعمال شد. 85 روز بعد از اعمال تیمارها پارامترها رشد و میزان رنگیزه های فتوسنتزی و پروتئین مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد با تشدید تنش خشکی میزان وزن تر و خشک ریشه و برگ و نیز سطح برگی کاهش معنی دار و طول ریشه افزایش معنی دار یافت. همچنین میزان کلروفیل a وb و مجموع کلروفیل a کاهش معنی داری نسبت به شاهد و میزان کاروتن وگزانتوفیل افزایش معنی داری را نسبت به شاهد نشان داد. با افزایش فواصل آبیاری در مقدار پروتئین کل ریشه و برگ نسبت به شاهد کاهش معنی دار مشاهده شد همچنین نتایج این تحقیق نشان داد بین کلروفیل a و مجموع کلروفیل a با پروتئین برگ همبستگی وجود دارد.

در تحقیق حاضر چهار ژنوتیپ سورگوم علوفه ای در دوره آبیاری نرمال وتنش تحت شرایط مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی فیروزآباد فارس مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت کرت های خرد شده، در قالب بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. عامل آبیاری در کرت های اصلی و ژنوتیپ ها در کرت های فرعی قرار گرفتند. صفات ارزیابی شده در طول دوره رشد شامل فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز، ماده خشک، ارتفاع گیاه، طول سنبله، طول برگ، عرض برگ، تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد برگ درگیاه، هدایت الکتریکی برگ (پایداری غشاء سیتوپلاسمی) و محتوی رطوبت نسبی برگ بود. نتایج بدست آمده نشان داد که سطوح مختلف فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان تحت تاثیر تنش خشکی قرار نگرفتند و در مورد سورگوم معیار مناسبی برای انتخاب ارقام مقاوم به خشکی نیستند. در مورد طول سنبله اختلاف معنی داری بین سطوح تنش و ژنوتیپ های مختلف وجود داشت. همچنین تفاوت معنی داری در مورد ماده خشک، تعداد سنبله در واحد سطح، عرض برگ، تعداد برگ درگیاه و پایداری غشاء سیتوپلاسمی در همه ژنوتیپ ها مشاهده شد.

به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی کودهای کلات روی به دو شکل نانو و غیرنانو و سطوح مختلف شوری (صفر، 25، 50 و 75 میلی مولار نمک کلرید سدیم) و اثر متقابل آن ها بر شاخص های رشد، محتوی کلروفیل های a، b و کل (a) و قندهای محلول اندام هوایی و ریشه گیاه نخود، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار و 12 تیمار اجرا گردید. نتایج نشان داد تنش شوری و کود کلات روی به دو شکل نانو و غیر نانو بر شاخص های مورد بررسی در سطح 5 درصد تاثیر معنی دار داشت. به طوری که وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، طول اندام هوایی و ریشه، محتوی کلروفیل ها و قندهای محلول تحت تاثیر سطوح مختلف شوری به ویژه شوری 75 میلی مولار نسبت به شاهد کاهش معنی دار یافت و کاربرد کود کلات روی به ویژه به شکل نانو موجب افزایش معنی دار آن ها نسبت به شاهد و در نتیجه کاهش اثرات منفی تنش شوری شد.

تنش شوری یک عامل محدود کننده مهم محیطی می باشد که در صنعت کشاورزی اثر می گذارد. شناخت رفتار مورفولوژیک سیانوباکتری ها در سال های اخیر به دلیل پتانسیل بالای آن ها در برابر تنش شوری از اهمیت زیادی برخوردار شده است. در این تحقیق تاثیر شوری بر پاسخهای فیزیولوژیک، بیومتری و مورفولوژی سیانوباکتری Leptolyngbya sp. ISC25 مورد آزمایش قرار گرفت. همچنین شناسایی مولکولی توسط بررسی توالی جزئی ژن 16s rRNA انجام پذیرفت. بدین منظور نمونه سیانوباکتری پس از کشت خاک و خالص سازی به محیط کشت مایع BG11 منتقل گردید و تحت تیمارهای مختلف شوری (0 و 1 و2 و3 و4 و5 درصد) قرار گرفت. از ابتدای تیماردهی، هر روز وضعیت کلنیزاسیون و بیومتری نمونه ها مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات ساختاری و بیومتری به ترتیب با کمک میکروسکوپ الکترونی روبشی SEM و نوری انجام شد. سنجش کلروفیل و فیکوبیلی پروتئین ها در فاز لگاریتمی و با روش طیف سنجی انجام شد. نتایج حاکی از آن بود که بهترین نرخ رشد مربوط به شاهد بود. میزان رنگیزه ها اعم از کلروفیل و تمامی فیکوبیلی پروتئین ها با افزایش نمک کاهش نشان دادند. بررسی مورفولوژی با میکروسکوپ نوری حاکی از تکه تکه شدن ریسه ها در شوری 4 و 5 درصد بود. بررسی تغییرات ساختاری با کمک عکس الکترونی SEM در شاهد و تیمار شوری نشان دهنده اضمحلال نسبی سلول ها در تیمار 5 درصد شوری بود. بطورکلی نتایج نشان داد که نمونه مورد آزمایش نسبت به شوری حساس بوده و افزایش کلرید سدیم تاثیرات مخرب بر متابولیسم، ریخت شناسی و ساختار این سیانوباکتری دارد.

آسکوربیک اسید فراوان ترین و قوی ترین آنتی اکسیدان در گیاهان است که می تواند اثر گونه های اکسیژن فعال را کاهش دهد. گلیسین بتائین نیز به عنوان یک اسمولیت سلول ها و بافت ها را در کاهش آب حمایت می کند. جهت بررسی اثر آسکوربات و گلیسین بتائین و اثر توام آنها بر فیزیولوژی گیاه نخود (Cicer arietinum L.) تحت تنش شوری خاک (EC=8 ds/m) 15 بذر در هر گلدان کاشته شد و آزمایش های مربوط در 4 تکرار انجام گردید. ابتدا آسکوربات گلیسین بتائین با غلظت های مختلف به ترتیب 0 ، 1 0 0 ، 2 0 0 پی پی ام وmM 0 ، 5 ، 1 0 میلی مولار در هنگام غروب و به فاصله زمانی یک هفته از هم در مرحله 6 تا 8 برگی به صورت محلول پاشی بکار برده شدند. نتایج نشان داد آسکوربات و گلیسین بتائین باعث افزایش میزان کلروفیل a و b شد ولی در اثر توام آنها افزایشی مشاهده نشد. اثر هر دو تیمار باعث کاهش فعالیت کاتالاز و پروتئین اندام هوایی و ریشه گشت. همچنین میزان پروتئین ریشه در کاربرد توام آسکوربات و گلیسین بتائین افزایش یافت. در برخی از تیمارهای توام نیز افزایشی در میزان قند های محلول در ریشه و اندام هوایی مشاهده شد.

گیاهان همواره در معرض بسیاری از تنش های زیستی و غیر زیستی قرار دارند. دگرآسیبی از جمله تنش های زیستی می باشد که از مشکلات اساسی در سیستم های زراعی محسوب می شود. یولاف وحشی یکی از علف های هرز جدی اکثر مزارع کشاورزی است. به منظور بررسی اثر بازدارندگی عصاره ابی اندام های هوایی و ریشه یولاف وحشی و نیز اثر اکسید نیتریک بر رشد وبرخی پاسخ های فیزیولوژیکی گیاه عدس، آزمایشی در سال 1391 در آزمایشگاه دانشگاه آزاد گرگان صورت گرفت. در این آزمایش از عصاره آبی 40، 70 و 100 درصد اندام هوایی و ریشه یولاف وحشی به تنهایی و همراه با اکسید نیتریک 150 میلی مولار در قالب سه تیمار با سه تکرار در محیط کشت هیدروپونیک استفاده شد. نتایج نشان داد فعالیت آسکوربات پراکسیداز اندام هوایی در تیمارهای 70 و100 درصد عصاره یولاف وحشی به همراه نیتریک اکسید کاهش یافت که نشان دهنده نقش آنتی اکسیدانی اکسید نیتریک می باشد، در حالی که در تیمارهای 40 و 100 و درصد یولاف وحشی به همراه نیتریک اکسید نسبت به عصاره های نامبرده بدون نیتریک اکسید فعالیت این آنزیم در ریشه افزایش یافت. همچنین اکسید نیتریک سبب افزایش میزان ترکیبات فنلی در حضور عصاره آبی یولاف وحشی در گیاه عدس گشت.

یکی از منابع بیولوژیک برای تولید بیودیزل سیانوباکتری ها می باشند. هدف از این تحقیق مطالعه اثر دما در میزان بقاء، رنگیزه های فتوسنتزی، محتوای و کیفیت چربی Synechococcus elongatusبه عنوان مواد خام برای تولید بیودیزل بود. در این تحقیق نمونه برداری از جزیره خارک انجام شد. بعد از خالص سازی، نمونه درمحیط کشت BG11 در دمای 25 درجه سانتی گراد تحت نور دائمی و 7 pH نگهداری شدند. شناسایی نمونه با تهیه اسلایدهای نیمه دائمی، کلیدهای شناسایی موجود و روش های مولکولی انجام شد. سپس نرخ رشد، میزان رنگیزه کلروفیل، فیکوبیلی پروتئین و میزان فتوسنتز نمونه ها، تحت تیمار دماهای 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی گراد با غلظت های 25/0 درصد NaNO3 و pH 9 اندازه گیری شدند. میزان کل اسیدهای چرب با روش گراویمتری محاسبه گردید. پروفایل اسیدهای آمینه با کمک دستگاه HPLC و پروفایل اسیدهای چرب با استفاده از GC سنجیده شد. بررسی اثر فاکتور دما بر روی این سیانوباکتری نشان داد که بهترین شرایط رشد، تولید رنگیزه، اسید چرب و اسید آمینه در غلظت 25/0 درصد NaNO3 و 9pH در روز 15 انکوباسیون و دمای º C 35 بود. در این شرایط میزان پالمتیک اسید (74/42 درصد) ، استئاریک اسید (56/29 درصد) ، پالمیتولئیک اسید (2/10 درصد) ، اولئیک اسید (72/6 درصد) ، لینولئیک اسید (72/1 درصد) ، α - لینولنیک اسید (636/1 درصد) بود. در دمای 35 درجه سانتی گراد اسیدهای آمینه آلانین، فنیل آلانین، گلوتامیک اسید، گلوتامین، گلیسین و ایزولوسین بیشترین میزان را به خود اختصاص دادند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که Synechococcus elongatus در شرایط استرس محیطی قادر است میزان تولید لیپید خود را افزایش دهد.

در پژوهش انجام شده ،تغییرات فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت دانه های سویا رقم (DPX) در شرایط شوری در مراحل مختلف نمو گیاه از جمله مرحله جوانه زنی، دانه رستی ، مرحله رشد رویشی و زایشی گیاه مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج حاصل در مرحله جوانه زنی و دانه رستی آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز مقاوم بود وآنزیم های پراکسیدازوکاتالاز از آنزیم های حساس این مراحل بودند. درمراحل رویشی و زایشی رشد گیاه ، آنزیم های پراکسیدازوآسکوربات پراکسیداز از مقاومت نسبی و آنزیم های کاتالاز و سوپراکسیددیسموتاز از جمله آنزیم های مقاوم در نظر گرفته شدند. با توجه به نتایج بدست آمده یکی از دلایل حساسیت مراحل جوانه زنی و رشد رویشی به تنش شوری را می توان حساسیت آنزیم های مذکور به غلظت های بالای نمک و نیز اثرات سمیت اسمزی ویونی کلرور سدیم دانست.

به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر ویژگی های فیزیولوژیک گیاه دارویی گل مغربی، آزمایشی به صورت طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد. تنش خشکی در سه سطح بر اساس ظرفیت زراعی شامل50، 75 و 100 درصد اعمال شد. نتایج نشان داد که تاثیر تنش خشکی بر میزان پرولین، قندهای محلول و آنزیم های آنتی اکسیدانی، در سطح 5 درصد معنی دار بود. نتایج این بررسی نشان داد که گیاه، برای مقاومت به خشکی مقدار پرولین و قندهای محلول را افزایش داد. با اعمال سطوح مختلف خشکی، میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز و پلی فنل اکسیداز، افزایش در حالی که فعالیت پراکسیداز، کاهش یافت.

در این تحقیق جلبک Microchaete sp. FS13از مناطق نفتی جنوب کشور (استان خوزستان) و از نظر اکوفیزیولوژیک مورد بررسی قرار گرفت و تیمارهای شوری محیط فاقد شوری و محیط کشت واجد کلرور سدیم با مقادیر مختلف (25/0، 5/0 و 1 درصد) در نظر گرفته شد. سنجش ها شامل بقا و رشد، سنجش های در شیشه (قند و پروتئین) و مقایسه تاثیر درازمدت و شوک های شوری از طریق مقایسه طیف های فتوفیزیولوژی نمونه بود. نتایج نشان داد که منحنی رشد در نمونه Microchaete sp. FS13تاروز چهارم بعد از تلقیح از شوری تاثیر نمی پذیرد. بقای نمونه و رشد آن در شوری 1 درصد حفظ گشت. در این شوری فتوسنتز خالص به رقم 40 تا 50 نانومول اکسیژن بر میلی گرم وزن خشک در دقیقه رسید. شاخص های فتوسنتزی نشان دادکه در همین شرایط ضریب آلفا و شدت نوری برای رسیدن به بیشینه فتوسنتزی معادل 89/1 و 67/64 میکرومول کوانتا بر مترمربع در ثانبه بود که از تیمار بدون شوری بالاتر است. شوری تا حد 1 درصد نه تنها سبب کاهش محتوای پروتئین کل نگشت بلکه که به طور معنی دار آن را افزایش داد. طیف های جذبی در زیوه در تنش توام شوری و نور محدود افراطی، وجود سیستم میله ای فیکوبیلی زوم در بخش فیکوسیانین را تایید کرد. تغییرات شوری کوتاه مدت (پنج دقیقه و ده دقیقه) ، آرایش رنگیزه ای سیستم فتوسنتزی را جابجا کرد و به خصوص بر آلو فیکوسیانین، فیکواریترین و کاروتنوییدها تاثیر قابل توجه گذاشت.